Tatarzy krymscy – Tatarzy polsko-litewscy
Swietłana M. Czerwonnaja, Selim Chazbijewicz
Tatarzy krymscy – Tatarzy polsko-litewscy
ISBN: 978-83-231-3329-2, Toruń 2014, ss. 292
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Książka Tatarzy krymscy – Tatarzy polsko-litewscy jest pierwszą próbą zestawienia ze sobą losów, kultury i przełomowych momentów rozwoju dwóch pokrewnych narodów, które znalazły się w różnych obszarach politycznych Europy Wschodniej. Naród krymskotatarski przeżył tragedię aneksji Krymu przez Imperium Rosyjskie (1783) oraz stalinowskiej deportacji (1944) i przeszedł trudną drogę powrotu do ojczyzny, do odrodzonej po rozpadzie reżimu komunistycznego Ukrainy. Mniejszości tatarskie współczesnej Polski, Litwy i Białorusi sformowały się w oddzielne grupy etniczne w warunkach Wielkiego Księstwa Litewskiego i I Rzeczypospolitej. W dramatycznych okolicznościach powtórnej rosyjskiej aneksji Krymu wiosną 2014 roku narodowa solidarność między krymskimi a polsko-litewskimi Tatarami stała się najważniejszym składnikiem ogólnoeuropejskiej solidarności z Ukrainą.
Книга-альбом „Крымские татары – польско-литовские татары” является первой попыткой представить в параллельном сопоставлении друг с другом исторические судьбы, культуры, переломные моменты развития двух родственных народов, оказавшихся в разных политических мирах Восточной Европы – крымско-татарский народ, переживший трагедию аннексии Крыма Российской империей, геноцида, сталинской депортации, прошедший трудный путь возвращения на родину – в возрожденную после падения коммунистического режима Украину, и татарские меньшинства современной Польши, Литвы, Белоруссии, сформировавшиеся как особая европейская этническая группа в условиях Великого Княжества Литовского и первой Речи Посполитой. В драматических обстоятельствах вторичной российской аннексии Крыма весной 2014 года национальная солидарность между крымскими и польско-литовскими татарами стала важнейшей составной частью общеевропейской солидарности с подвергшимися имперской агрессии народами Украины.